2025 yılıyla birlikte Türkiye’de Enerji Kimlik Belgesi (EKB) uygulaması yeni bir döneme giriyor. Artık yalnızca yeni binalar değil, satış ve kiralama sürecindeki mevcut yapılar da bu belgeyi sunmak zorunda olacak. Amaç; enerji israfını azaltmak, faturaları düşürmek ve binaları çevresel açıdan daha verimli hale getirmek. Bu değişiklik, hem müteahhitleri hem de konut sahiplerini yakından ilgilendiriyor. Peki yeni düzenleme hangi tarihlerde devreye giriyor, kimleri kapsıyor ve sürece nasıl hazırlanmak gerekiyor? İşte detaylı yanıtlar…
{getToc}Enerji Kimlik Belgesi Zorunluluğu 2025
2025 itibarıyla Enerji Kimlik Belgesi (EKB), yeni ve mevcut pek çok yapı için yalnızca bir “evrak” değil; satış, kiralama ve iskan süreçlerinin ayrılmaz parçası olacak. Bu yazı, yıl içinde devreye giren uygulamaları; kimlerin, hangi tarihten itibaren, hangi istisnalarla bu belgeyi almak zorunda olduğunu adım adım açıklıyor. Politika hedefleriyle uyumlu şekilde sıkılaşan çerçevenin arkasında, ülke genelinde verimlilik artışı ve faturaların düşürülmesi var. Nitekim yakın dönemde açıklanan verimlilik hedefi, binalar tarafındaki dönüşümün neden hızlandığını açıkça gösteriyor.
2025 Değişiklikleri
Bu yılki güncellemelerin kalbi, minimum enerji performansı çıtasının yükseltilmesi ve denetim adımlarının netleşmesi. Yeni ruhsat alacak yapılarda proje aşamasından itibaren EKB planlanması zorunlu hale gelirken, belirli metrekare üzerindeki kamu ve ticari binalarda sınıf hedefleri sıkılaştırıldı. Mevcut binalarda ise belirli tadilat ve kullanım değişikliği durumlarında yeniden değerlendirme isteniyor. Uygulamada belediyeler, iskan ve yapı kullanma izinlerinde EKB’nin geçerliliğini kontrol ediyor; eksiklik tespit edilen dosyalar iade ediliyor.
Sanayi kampüsleri ve karma tesislerde EKB ile enerji etüdü süreçlerinin uyumu önem kazandı. Örneğin ağır sanayiye yakın fonksiyonlar barındıran sahalarda, etütlerden çıkan tasarruf fırsatları uygulamaya alındığında performans sınıfındaki iyileşme hızlanıyor; sektör uygulamalarında bunun etkisini net görüyoruz.
Kimlere Gerekli?
Yeni binalar: Proje onayından itibaren EKB şarttır; iskan öncesi belge ibraz edilmeden süreç tamamlanmaz.
Mevcut binalar: Satış ve kiralamalarda alıcı veya kiracının bilgilendirilmesi için EKB talep edilir. Büyük tadilat, kullanım değişikliği veya ilave metrekare oluştuğunda yenileme istenebilir.
Kamu binaları ve okullar: Belirli büyüklüğün üzerindekiler için performans sınıfı hedefleri yükseltilmiştir; düzenli izleme ve raporlama beklenir.
İstisnalar: Geçici yapılar, kullanım süresi çok kısa olan yapılar ve belirli metrekarenin altındaki bazı bağımsız birimler muafiyet kapsamında değerlendirilebilir; nihai karar uygulama imar yönetmeliklerine ve idarenin yorumuna bağlıdır.
Nasıl Alınır?
1) Yetkili uzman/kurum seçimi: EKB yalnızca yetkili uzmanlar tarafından hazırlanır. Referans ve örnek EKB raporlarını isteyin; yazılım ve saha ölçüm kabiliyetini doğrulayın.
2) Proje ve saha verilerinin toplanması: Mimari-mechanik-elektrik projeleri, ısı yalıtımı detayları, pencere-doğrama özellikleri, ısıtma/soğutma sistemleri, aydınlatma verileri gibi girdiler temin edilir.
3) Modelleme ve sınıf belirleme: Yazılım üzerinde binanın yıllık enerji ihtiyacı hesaplanır ve performans sınıfı (A’dan G’ye) atanır. Gerekirse iyileştirme senaryoları sunulur.
4) Belgenin düzenlenmesi ve teslim: EKB elektronik ortamda düzenlenir; geçerlilik süresi tipik olarak 10 yıldır. Büyük tadilatlarda güncelleme gerekir.
Not: Başvuru evraklarında yer alan kişisel veriler için aydınlatma metni paylaşmayı unutmayın; ayrıntılar için sitemizdeki KVKK aydınlatma metnine göz atabilirsiniz.
Fiyat, Süre ve Saha Gerçekleri
EKB maliyeti, binanın büyüklüğü ve proje dökümantasyonunun erişilebilirliğine göre değişir. Belgelerin hazır olduğu dosyalarda süre hızlanır; eksik projeler, yerinde ölçüm ve yeniden çizim ihtiyacını doğurabilir. Ticari binalarda HVAC ve otomasyon detayları net değilse, sınıf düşebilir. Bu yüzden danışmanla ön kontrol listesi paylaşmak iyi bir başlangıçtır.
Uygulamada en çok süre kaybı, mekanik projelerdeki eksiklerden kaynaklanır. Basit bir örnek: Isı köprülerinin doğru modellenmemesi, gereksiz kapasite seçimlerine ve sınıf kaybına yol açar. Erken aşamada doğru veri, süreçte günler kazandırır.
En Çok Yapılan Hatalar ve Çözüm Önerileri
- Eksik doküman: Proje paftaları, U değerleri, kazan/soğutma cihaz verileri tamamlanmadan başlamak.
- Yanlış sistem eşlemesi: Sahadaki cihaz ile projedeki cihaza ait verilerin karıştırılması.
- Yanlış aydınlatma varsayımı: Armatür tipleri ve güç değerleri doğrulanmadan model kurmak.
- Tadilat sonrası güncelleme yapmamak: Büyük renovasyonlarda EKB’yi yenilememek.
Bu hataları önlemek için başvuru öncesi kontrol listesi oluşturun; sözleşmede veri temini ve sorumluluk paylaşımını netleştirin.
Kısa Soru–Cevap
EKB sınıfım düşük çıktı, ne yapmalıyım? Danışmanınızdan “iyileştirme senaryoları” isteyin. Örneğin LED dönüşümü, yalıtım kalınlığı artışı, ısı pompası ve otomasyon optimizasyonu gibi adımlar sınıfı yükseltebilir.
Belgeyi kim düzenler? Yetkili uzmanlar ve kurumlar. Yetkisiz düzenlenen belgeler geçersiz sayılır.
Geçerlilik süresi nedir? Tipik olarak 10 yıl. Büyük tadilatta yenilenir.
Bültene katılın: EKB ve bina performansı standartlarında yıl içindeki tüm güncellemeleri kısa özetlerle paylaşıyoruz. Hızlı bilgi, doğru karar demektir.{alertInfo}
Kaynak: Resmi yönetmelikler, idari uygulamalar ve sektörel uygulama örnekleri
