Enerji verimliliği yatırımlarının artmasıyla birlikte, bu alanda profesyonel danışmanlık ihtiyacı da hızla büyüyor. Türkiye’de “EVD” olarak bilinen Enerji Verimliliği Danışmanlık şirketleri, sanayi tesislerinden kamu binalarına kadar çok geniş bir alanda etüt, ölçüm ve proje desteği sağlıyor. Peki, bir EVD şirketi kurmak için hangi adımlar gerekiyor? Mevzuat, teknik personel ve sermaye şartları neler? Bu yazıda adım adım kuruluş sürecini, sektörel dinamiklerle birlikte ele alıyoruz.
{getToc}EVD Şirketi Nasıl Kurulur?
Enerji Verimliliği Danışmanlık (EVD) şirketi, işletmelerin ve kurumların enerji maliyetlerini düşüren, üretim ve konforu korurken tüketimi azaltan projeleri tasarlar, uygular ve raporlar. Türkiye’de EVD kurmak; doğru şirket türünü seçmekten yetkin ekip kurulumuna, akredite süreçleri tamamlamaktan sözleşme ve raporlama altyapısına uzanan çok adımlı bir yolculuktur. Aşağıda pratik bir yol haritası bulacaksınız.
Şirket Türü ve Organizasyon
İlk karar, şirket türü (limited/anonim) ve ortaklık yapısıdır. Finansal güvenilirliği artırdığı için EVD faaliyetlerinde anonim yapı tercih edilebilir; ancak KOBİ ölçeğinde başlarken limited de işlevseldir. Organizasyonda çekirdek kadro şu fonksiyonları kapsamalıdır: enerji yöneticisi (sektör deneyimli), proje mühendisi (mekanik/elektrik), ölçüm & doğrulama uzmanı, iş geliştirme ve raporlama.
Erken dönemde referans oluşturmak çok kritik. Sektörde verimlilik örnekleri güçlü bir vitrin sağlar; örneğin çimento gibi yoğun enerji tüketen alanlarda yapılan dönüşümler, yeni müşteriler için ikna edicidir. Türkiye’de yakın tarihli bir sanayi uygulaması, operasyonel iyileştirmelerin faturaya nasıl yansıdığını net gösterdi çimento sektöründeki verimlilik başarısı.
Lisans ve Yetkilendirme Süreci
EVD yetkilendirmesi, ilgili mevzuatın öngördüğü teknik personel nitelikleri, ölçüm ekipmanı, kalite yönetimi ve referans dosyaları ile başvurulur. Dosyada tipik olarak şunlar yer alır: şirket bilgileri, çekirdek kadro özgeçmişleri, enerji yöneticisi sertifikaları, sahada kullanılacak ölçüm cihaz envanteri, iş akış prosedürleri, örnek analiz ve raporlar.
Mevzuat, başvuruda hem insan kaynağının niteliğine hem de süreçlerin izlenebilirliğine odaklanır. Bu nedenle kalite yönetimi (ör. ISO 9001) ve bilgi güvenliği (ör. ISO 27001) çerçevelerini erken benimsemek, denetimlerde büyük avantaj sağlar. Yatırım ve teşvik tarafı için de güncel destek mekanizmalarını (örneğin kaynak bazlı fiyat güncellemeleri) takip eden bir birim kurmanız önerilir; çünkü YEKDEM fiyat güncellemeleri gibi değişkenler, proje fizibilitelerini doğrudan etkiler.
Sermaye, Ekipman ve Başlangıç Bütçesi
Kuruluş maliyeti üç kalemde toplanır: (i) İnsan kaynağı (çekirdek kadro ücretleri), (ii) Ölçüm ekipmanı (taşınabilir enerji analizörleri, termal kamera, veri kaydediciler), (iii) Ofis, yazılım ve operasyon giderleri. İlk yıl için muhafazakâr bir bütçe yaklaşımı, sözleşme bazlı gelirlerin döngüsüne uyum sağlar. Ekipman tarafında kiralama + satın alma hibrit model, nakit akışını dengeler.
Verimlilik projelerinin tipik geri ödeme süresi 1–3 yıl bandındadır. Bu süreyi müşteriye “tasarruf paylaşımı” (shared savings) veya “garantili tasarruf” (EPC benzeri) sözleşmeleriyle sunmak, satış döngüsünü kısaltır. Sözleşmede ölçüm & doğrulama (M&V) metodolojisini, veri kaynaklarını, izleme periyotlarını ve anlaşmazlık çözüm mekanizmasını açıkça tanımlayın.
Hizmet Portföyü ve Fark Yaratma
EVD’nin hizmet gamı, bina ve sanayide enerji etüdü, VAP proje tasarımı, atık ısı geri kazanımı, motor sistemleri optimizasyonu, basınçlı hava ve buhar sistemleri analizi, LED dönüşümü, ısı yalıtımı ve otomasyon çözümlerini kapsar. Fark yaratmak için üç adım önerilir: (1) Sektör odaklı uzmanlaşma (ör. gıda, çimento, tekstil), (2) Dijital izleme ve yapay zekâ tabanlı anomali tespiti, (3) Finansman kolaylaştırma (leasing/kredi, teşvik rehberliği).
Portföyünüzde, elektrik piyasası dinamiklerini okuma kabiliyeti de güçlü bir artıdır. Bağlantı ve kapasite gündemleri, proje takvimlerini etkileyebilir; örneğin şebeke tarafı kısıtların arttığı dönemlerde bağlantı onay süreçleri uzayabilir.
Ölçüm, Doğrulama ve Raporlama
M&V süreci, teklif aşamasından itibaren kurgulanmalıdır. Ölçümlerin bağıl/absolü değerleri, saha koşulları ve üretim miktarı ile normalize edilir. Raporlarda şu yapı izlenir: mevcut durum analizi, önerilen tedbir, yatırım tutarı, yıllık tasarruf (kWh, m3, TL), geri ödeme süresi, riskler, izleme planı. Müşterinin yönetim kurulu sunumlarına uygun özet tablolar ve görseller, onay hızını artırır.
Satış, Sözleşme ve Teslim
Satış hunisi; ön görüşme → hızlı enerji taraması → kapsamlı enerji etüdü → ön fizibilite → yatırım planı → uygulama ve M&V zincirinden oluşur. Sözleşmede iş kapsamı, ekipman sorumlulukları, garanti şartları, iş güvenliği ve veri paylaşım hükümleri net yazılmalıdır. Kurumsal müşteriler, düzenli raporlama ve dashboard talep eder; aylık ölçüm raporlarını standartlaştırın.
Risk Yönetimi ve Uyum
Teknik riskler (ölçüm hataları, uygulama gecikmeleri), finansal riskler (ödemelerde gecikme) ve mevzuat risklerini ayrı ayrı yönetin. Due diligence aşamasında tesis üretim verilerini ve bakım kayıtlarını talep edin. Büyük kontratlarda performans teminatı ve gecikme cezaları gibi maddeleri karşılıklı dengede tutmak gerekir.
Başlangıç İçin Yol Haritası (Çeklist)
- Şirket türü ve ortaklık yapısını belirleyin; çekirdek kadroyu işe alın.
- Ölçüm cihaz envanterini kurun; kiralama + satın alma dengesini planlayın.
- Kalite ve bilgi güvenliği çerçevelerini (ISO 9001 / 27001) uygulamaya alın.
- EVD yetkilendirme başvuru dosyasını hazırlayın; referans etütleri toplayın.
- Hizmet portföyü ve teklif-raporlama şablonlarını standartlaştırın.
- Finansman ve teşvik rehberliğini süreçlerinize entegre edin.
EVD projelerinde güncel fiyat sinyalleri ve şebeke gündemi önemlidir. Kapasite ve lisans süreçlerini yakından izleyin; piyasa değişiklikleri, proje takvimlerinizi etkileyebilir.{alertInfo}
İlgili İçerikler
- TEİAŞ: Lisanssız Üretimde Uzayan Kapasite Gündemi
- EPDK: Yeni Lisanslar ve Sona Erenler
- Batarya Depolama: Operasyonel Dönüşümde Yeni Aşama
Kaynak: Enerji Verimliliği Kanunu, EVD Kamu Dokümanları, Sektör Uygulamaları
