Avrupa Komisyonu, Karbon Sınırda Düzenleme Mekanizması’nı (CBAM) yıl sonuna kadar güçlendirecek bir paket üzerinde çalışıyor. Paket; montajlı/nihai ürünlere doğru kapsam genişlemesi, anti-kaçınma kuralları ve elektrikle ilgili güncellemeleri birlikte ele alıyor. Aynı dönemde AB Konseyi’nin onayladığı “basitleştirme” düzenlemesiyle küçük ithalatçılar için yıllık 50 ton muafiyet eşiği getirildi. CBAM’in kesin dönemi 1 Ocak 2026’da başlayacak; ithalatçılar gömülü emisyonlar için CBAM sertifikası almak zorunda olacak ve 2026 ithalatlarına ilişkin ilk sertifika alımları 2027 Şubattan itibaren yapılacak. Bu çerçevede Türkiye’nin beyaz eşya, otomotiv yan sanayi ve makine ihracatı “ikinci dalga” riskle karşılaşabilir; MRV, düşük emisyonlu girdi tedariği ve yenilenebilir elektrik sözleşmeleri kritik hale geliyor.
- AB Komisyonu, CBAM’in montajlı/nihai ürünlere uzanmasına dönük kamu danışmasını başlattı; yıl sonunda taslak bekleniyor.
- AB Konseyi, küçük ithalatçılar için 50 ton/yıl “de minimis” eşiğini onayladı; idari yük azalıyor.
- CBAM’in kesin dönemi 1 Ocak 2026; 2026 ithalatları için sertifika alımı Şubat 2027’den itibaren.
- Risk alanları: beyaz eşya, otomotiv yan sanayi, makine; tedarik zinciri ve enerji karışımı emisyon maliyetini belirleyecek.
Bağlam / Arka Plan
CBAM, AB’nin iklim politikası kapsamında 1 Ekim 2023’te raporlama dönemine geçti; 2026’dan itibaren ithalatçıların gömülü emisyonlar için CBAM sertifikası alması gerekecek. Bu geçiş, AB ETS’deki ücretsiz tahsislerin 2026–2034 arasında kademeli kaldırılmasıyla uyumlu ilerliyor. İç bağlantılar: Mevzuat • İklim ve Net Sıfır • arşiv.
Detay ve Rakamlar
“Basitleştirme/Omnibus” paketiyle, yıllık toplam ithalatı 50 tonun altında kalan ithalatçılar kapsam dışı bırakıldı (elektrik/hidrojen için farklı kurallar geçerli olabilir). 2026’da doğacak yükümlülükler için sertifika satışının başlangıcı 1 Şubat 2027; ilk yıllık beyan ve teslim tarihi ise 2027 içinde olacak. Komisyonun yürüttüğü danışma; montajlı ürünler (ör. beyaz eşya), anti-kaçınma araçları ve elektrik kurallarına odaklanıyor. İç bağlantılar: Piyasa ve Fiyatlar • Karbon Piyasaları.
| Gösterge | Değer | Dönem |
|---|---|---|
| CBAM kesin dönem başlangıcı | 1 Ocak 2026 (sertifika alımı 2027’den) | 2026→ |
| Küçük ithalatçı eşiği | 50 ton/yıl (ithalatçı başına) | 2025 sonrası |
| Kapsam genişlemesi | Montajlı/nihai ürünler için kamu danışması | 2025 yaz–sonbahar |
Etkiler ve Takvim
Montajlı ürünlerin kapsama eklenmesi halinde; Türkiye’nin beyaz eşya, otomotiv yan sanayi ve makine ihracatında gömülü emisyonlar CBAM hesabına doğrudan yansıyabilir. Rekabetçiliğin korunması için şirketlerin MRV kapasitesini güçlendirmesi, düşük emisyonlu çelik/alüminyum tedariğine yönelmesi, yenilenebilir elektrik sözleşmeleri (PPA vb.) yapması ve ürün bazlı LCA kanıtlarını hazırlaması önerilir. İç bağlantılar: Sürdürülebilir Finans • Şebeke ve Dağıtım.
{alertInfo: {Kısa analiz: 2026–2027 dönemi kritik. 50 ton eşiği KOBİ’lerin idari yükünü azaltırken, büyük ihracatçılarda maliyet baskısı artacak. Montajlı ürün genişlemesi, tedarik zinciri emisyonlarını odak noktasına taşıyacak.}}Kaynak: AB Komisyonu; AB Konseyi
Etiketler: Mevzuat, CBAM, AB İklim Politikası, Beyaz eşya ihracatı, Otomotiv Yan Sanayi
